De mensen die de serie Black Mirror hebben gezien, weten hoe de scenario’s futuristisch en een tikkeltje onrealistisch kunnen overkomen. Maar ondanks dat zijn ze een bron van inspiratie en een goede manier om de wereld wakker te schudden en te wijzen op problemen die nu al gaande zijn, of in de toekomst zullen ontstaan. Dit is ook het geval in de aflevering ‘Hated in the Nation’ (S03E06).
Deze aflevering speelt zich af in het Engeland van 10 tot 20 jaar in de toekomst. Hierin wordt Engeland overspoelt met dronebijen die de uitgestorven bijen vervangen en bloemen bestuiven.
De kracht van Black Mirror is dat het lukt om mensen op allerlei manieren te confronteren met hun levenswijze, zo lukt dat ook in deze aflevering. En om niet te spoileren, zal ik alleen ingaan op het aspect van de ‘dronebijen’.
Bijensterfte
Wat betreft bijensterfte gaan er veel verhalen de ronde over in welke mate de bijen uitsterven. Hoewel veel artikelen andere kwantitatieve data hebben, is het wel duidelijk dat de bijenpopulaties daadwerkelijk in gevaar zijn. Time schrijft dat 700 bijensoorten in Noord-Amerika in acuut gevaar zijn door veelvuldig gebruik van pesticiden en het verlies van leefruimte (Time, 2017).
Dit komt voort uit een onderzoek van het Center for Biological Diversity, dat 1400 bijensoorten bestudeerde op aanwezigheid. De auteur, Kelsey Kopec, van het artikel noemde dat de helft van deze soorten in gevaar is, en gaf een statement: “We’re on the verge of losing hundreds of native bee species in the United States if we don’t act to save them.”
Het moge duidelijk zijn dat uitsterven van de bijen catastrofaal is, omdat bijen veruit de grootste groep vormen van bestuivende insecten (Phys, 2015). Minder bestuivers betekent minder groei van gewassen, en dat is niet alleen slecht voor de economie, maar vooral voor het voortbestaan van allerlei soorten bloemen- en plantensoorten.
Dronebijen
Gelukkig wordt er achter de schermen gewerkt aan het beschermen, of zelfs vervangen, van bijen. Dit vervangen is in praktijk veel lastiger dan lijkt in de Black Mirror-uitzending, want daarin zijn de dronebijen nauwelijks te onderscheiden van echte bijen en vertonen deze hetzelfde dierlijk gedrag en kunnen zij autonoom werken.
Zulke vormen van technologie (artificial intelligence), staan in werkelijkheid nog in de kinderschoenen en daarom zullen zulke dronebijen nog wel even op zich laten wachten. Maar toch zijn er onderzoekers mee bezig, zoals een Japanse onderzoeksgroep onder leiding van Eijiro Miyako. Miyako had gebruik gemaakt van een gel die hij in 2007 had ontwikkeld en had afgedaan als een gefaald experiment, maar tien jaar later bleek deze gel nog intact te zijn, waardoor hij toch bijzonder waardevol kon zijn voor allerhande experimenten.
Zo ook voor het aankleven van pollen. De groep bevestigde de gel, samen met paardenhaar, op miniatuur drones (met vier propellers), en bestuurde deze op afstand om bij de ene bloem pollen op te nemen en bij de andere deze weer los te laten. Op die manier konden ze bloemen bestuiven zonder daarbij insecten nodig te hebben.
Echter, in deze vorm van artificieel bestuiven wordt er nog gebruik gemaakt van handmatig besturen en is dit daarom ook te intensief om miljoenen bloemen te bestuiven. Maar het begin is er en hopelijk zullen er door de snelle ontwikkelingen in artificial intelligence echte, autonoom handelende, dronebijen kunnen ontstaan. En mocht dat niet lukken, heeft hopelijk de Black Mirror-aflevering genoeg mensen achter hun oren laten krabben dat het tijd wordt om de bijen te redden.
