Burn-out, je hoort er steeds meer over. Complete uitputting, je voelt je letterlijk opgebrand en kan geen energie meer opbrengen om te werken. Volgens de multidisciplinaire richtlijn voor overspanning en burn-out, van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (nvab), is een burn-out een overspanning waarbij de klachten langer dan een half jaar aanhouden. Overspanning is hierin een voorstadium van burn-out, deze twee worden dus niet als aparte stoornissen gezien. Burn-out wordt ook wel omschreven als het gevolg van langdurige stress die leidt tot een chronische verstoring van het neurohormonale systeem. Dit laatste is de oorzaak van de vele klachten die komen kijken bij een burn-out.
De klachten van een burn-out kun je verdelen over vier gebieden. Ten eerste op lichamelijk gebied, dit houdt in snel moe zijn, slecht kunnen slapen en pijnlijke en gespannen spieren. Onder het tweede gebied, het cognitieve deel, vallen concentratie- en geheugenproblemen en problemen met plannen. Prikkelbaarheid, zomaar in tranen uitbarsten en depressie- en angstklachten komen eveneens veel voor en horen bij het derde, emotionele, gebied. Tot slot het gedragsgebied waar gehaast of ongeduldig gedrag bij hoort of niet meer kunnen stoppen met werken of zelfs meer drinken, roken en snoepen. Een heel scala aan klachten, maar hiervan is vermoeidheid het kernsymptoom, waaruit globaal drie andere soorten symptomen ontstaan: cognitief controleverlies, emotioneel controleverlies en mentale distantie. Al deze psychische klachten kunnen leiden tot lichamelijke klachten, ze werken op elkaar in en versterken elkaar. Maar hoe komt het dat 1 op de 7 werkende Nederlanders burn-out klachten heeft? En hoe kunnen we dit voorkomen?
Lang niet altijd is stress op het werk de oorzaak van een burn-out, vaak speelt het meer algemene levensstress ook een rol. Er zijn allerlei factoren die meespelen, maar de belangrijkste lijkt de balans te zijn tussen wat je moet doen en wat je ervoor terugkrijgt. Of je baas veel van jou vraagt of jij van jezelf. Als je daarvoor waardering terugkrijgt, of ziet dat het werk resultaat oplevert, dan heb je een goede balans. Toch is niet iedereen even gevoelig voor het krijgen van een burn-out, dit is in zekere zin afhankelijk van je persoonlijkheid. Als je perfectionistisch bent aangelegd zal het werk nooit genoeg voldoening opleveren en is die balans verstoord. Wanneer je juist kunt genieten van je werk en het kunt loslaten als je thuis bent heb je een verminderd risico. Daarbij komt dat men steeds minder met hun handen werkt. De moderne manier van werken is meer gericht op samenwerken, conflicten oplossen, continue beschikbaarheid, daarbij moet alles goedkoper, sneller en efficiënter.
Die druk helpt niet echt in het voorkomen van burn-out klachten. Om die reden is een burn-out ook allang niet meer alleen een probleem voor volwassenen, maar zijn er steeds meer studenten en zelfs scholieren die kampen met een burn-out. Fear of missing out, social media, keuzestress, probeer maar eens je grens aan te geven als je niet weet waar die voor jou ligt. Maar hoe kunnen we voorkomen dat mensen in de toekomst een burn-out krijgen? Ten eerste is goed voor jezelf zorgen en het hebben van zelfkennis belangrijk. Vanuit het oogpunt van de samenleving vinden mensen ‘Het Scandinavische model’ ideaal. Hierbij wordt ervanuit gegaan dat minder werkuren zorgen voor minder burn-outs. Vooral rust blijkt een belangrijke factor te zijn. Probeer niet alles bij te houden op social media, reageer niet op elk appje en doe je telefoon eens uit. Of probeer een keer niks te doen, echt niks doen. Op een stoel zitten en nergens aan denken. Dat is nog verrekte lastig.
